HAPPY HOME ACADEMY

ศูนย์วิชาการ แฮปปี้โฮม

รวบรวมและเผยแพร่ ข้อมูลความรู้ทางวิชาการ ที่เกี่ยวข้องในการพัฒนาเด็กและวัยรุ่น
รวมถึงการรับจัดฝึกอบรม สัมมนา กิจกรรมวิชาการ นิทรรศการเผยแพร่ความรู้
เพื่อเป็นการเรียนรู้ร่วมกันระหว่าง ผู้ปกครอง นักวิชาการ และประชาชนทั่วไปที่สนใจ

H   A   P   P   Y       H   O   M   E       A   C   A   D   E   M   Y

 

Laughing Gas addiction

 

นพ.ทวีศักดิ์ สิริรัตน์เรขา จิตแพทย์เด็กและวัยรุ่น

 

แก๊สหัวเราะ ทำลายสมอง อย่าหลงลองแค่สนุก

 

บทนำ

การใช้แก๊สหัวเราะ เพื่อความบันเทิงในกลุ่มวัยรุ่นมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นทั่วโลก ซึ่งก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพร้ายแรง ทั้งทางร่างกายและจิตใจ

บทความนี้นำเสนอภาพรวมของปัญหา ลักษณะอาการ ความเสี่ยงจากการใช้ แนวทางการดูแลรักษา และแนวทางป้องกัน การติดสารเสพติดชนิดนี้ในวัยรุ่น

 

รู้จักแก๊สหัวเราะ

แก๊สหัวเราะ (Laughing gas) หรือ ก๊าซไนตรัสออกไซด์ (Nitrous oxide) เป็นก๊าซที่ไม่มีสี สังเคราะห์ขึ้นโดย Joseph Priestley นักเคมีชาวอังกฤษ ในปี พ.ศ. 2315 ปกติใช้ในวงการแพทย์เพื่อบรรเทาอาการเจ็บปวดและใช้ทำให้สงบ ใช้ในการทำหัตถการทางการแพทย์ และทางทันตกรรม

แต่ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา กลายเป็นสารเสพติดที่นิยมในกลุ่มวัยรุ่น ที่เรียกว่า “แก๊สหัวเราะ” เพราะมักทำให้ผู้คนหัวเราะจนท้องแข็งเมื่อสูดดมเข้าไป

ก๊าซจะถูกบรรจุอยู่ในกระป๋องโลหะอัดแรงดันขนาดเล็ก หรือหลอดโลหะรูปแคปซูล ซึ่งจะถูกถ่ายโอนไปยังลูกโป่งผ่านเครื่องจ่าย จากนั้นจึงสูดก๊าซจากลูกโป่งเข้าไป ทำให้เกิดอาการเคลิบเคลิ้มชั่วระยะเวลาสั้น ๆ

การนำก๊าซไนตรัสออกไซด์มาบรรจุแล้วขาย ถือว่ามีความผิดตามพระราชบัญญัติยา พ.ศ. 2510 มีความผิดฐานข้อหา “ขายยาแผนปัจจุบันโดยไม่ได้รับอนุญาต” โทษจำคุกไม่เกิน 5 ปี และปรับไม่เกิน 10,000 บาท หากก๊าซมาจากแหล่งที่ไม่ได้จดทะเบียน ผู้กระทำผิดอาจได้รับโทษจำคุกเพิ่มอีกไม่เกิน 3 ปี หรือปรับไม่เกิน 5,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ หากพบผลิตภัณฑ์ที่ต้องสงสัยหรือไม่ได้รับอนุญาต สามารถแจ้งได้ที่สายด่วน อย 1556

 

สภาพปัญหา

การใช้ไนตรัสออกไซด์ในทางที่ผิด มีมาตั้งแต่มีการผลิตก๊าซมาใช้ประโยชน์ตั้งแต่แรกแล้ว แต่กระแสเริ่มแพร่พลายมากในงานปาร์ตี้และเทศกาลดนตรี ในปี พ.ศ. 2555

ผลสำรวจพบว่า เกือบครึ่งหนึ่งของผู้ตอบแบบสำรวจในสหราชอาณาจักรเคยใช้ไนตรัสออกไซด์เพื่อการสันทนาการ กระป๋องก๊าซมีราคาถูก หาได้ง่าย และไม่ผิดกฎหมาย เป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้เกิดการนำไปใช้ในทางที่ผิด

โดยข้อมูลในหลายประเทศระบุว่าวัยรุ่นอายุระหว่าง 12-18 ปี มีอัตราการใช้แก๊สหัวเราะเป็นสารเสพติดถึงประมาณ ร้อยละ 8-37 ซึ่งนับเป็นหนึ่งในสารเสพติดที่ถูกใช้มากที่สุดในกลุ่มนี้ อายุเฉลี่ยของผู้ที่เริ่มใช้ครั้งแรกคือ 16 ปี

ปัญหาการใช้แก๊สหัวเราะสัมพันธ์กับพฤติกรรมเสี่ยงอื่น ๆ เช่น การใช้แอลกอฮอล์ และสารเสพติดชนิดอื่น รวมถึงปัญหาทางจิตใจ

 

ลักษณะอาการ

อาการที่พบหลังจากสูดดมแก๊สหัวเราะ มีดังนี้
     • เสียงหัวเราะ (giggles)
     • ความสุขและความผ่อนคลาย (joy and relaxation)
     • การเปลี่ยนแปลงของเสียง การมองเห็น และการสัมผัส (changes to sounds, sight and touch)
     • อาการวิงเวียนศีรษะ (dizziness)
     • อาการปวดหัว (headaches)
     • เป็นลมหรือล้มลง (fainting or falling over)
     • ความสับสน (confusion)

อันตรายจากการสูดดมแก๊สหัวเราะโดยไม่มีออกซิเจน อาจนำไปสู่ภาวะขาดออกซิเจนรุนแรง ทำให้หมดสติหรือสมองเสียหายถาวรได้ การใช้ในปริมาณมากและบ่อยครั้งอาจทำให้ระบบประสาทเสื่อมสภาพ รวมถึงความเสียหายต่อร่างกายหลายระบบ เช่น ระบบทางเดินหายใจ และระบบหัวใจและหลอดเลือด

นอกจากนี้ ยังพบภาวะขาดวิตามิน B12 จากการใช้ต่อเนื่อง ส่งผลให้เกิดความผิดปกติทางระบบประสาท และจิตใจอย่างรุนแรงในวัยรุ่น เช่น อ่อนแรง ปวดชานิ้วมือนิ้วเท้า เดินลำบาก การมองเห็นพร่ามัว อาการประสาทหลอน อารมณ์แปรปรวน ความจำเสื่อม

อาการถอนไนตรัสออกไซด์ โดยร่างกายจะตอบสนองอย่างรุนแรงหากไม่ได้รับปริมาณที่คุ้นเคย ได้แก่
     • ปวดศีรษะ (headache)
     • คลื่นไส้และอาเจียน (nausea and vomiting)
     • นอนไม่หลับ (insomnia)
     • เหงื่อออก (sweating)
     • วิตกกังวล (anxiety)

 

ความเสี่ยงจากการใช้

การใช้แก๊สหัวเราะ หรือไนตรัสออกไซด์ นอกจากอันตรายที่เกิดขึ้นโดยตรงจากคุณสมบัติของก๊าซแล้ว ยังมีความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องด้วย ได้แก่
     • อาการจากความอยากใช้มากขึ้นเรื่อย ๆ ในช่วงเวลาสั้น ๆ
     • อาการถอนยา โดยร่างกายจะตอบสนองอย่างรุนแรงหากไม่ได้รับปริมาณที่คุ้นเคย
     • บางคนสูดดมโดยตรงจากกระป๋องหรือเครื่องจ่ายยาแทนการใช้ลูกโป่ง ซึ่งอาจทำลายลำคอและปอดได้
     • การใช้ลูกโป่งร่วมกันอาจแพร่เชื้อได้
     • การใช้ร่วมกับยาหรือแอลกอฮอล์อื่น ๆ เพิ่มความเสี่ยงต่ออันตราย เนื่องจากผลกระทบคาดเดาได้ยากและควบคุมได้ยาก
     • ก๊าซไนตรัสออกไซด์ อาจทำให้หัวใจเต้นผิดจังหวะ เพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะหัวใจล้มเหลว
     • การใช้ไนตรัสออกไซด์ในพื้นที่จำกัด เช่น รถยนต์หรือเต็นท์ อาจเพิ่มความเสี่ยงได้
     • กระป๋องมีแรงดันสูงและอาจทำให้เกิดการระเบิดได้หากอยู่ใกล้เปลวไฟ

 

แนวทางดูแลรักษา

การรักษาผู้ติดแก๊สหัวเราะ เน้นการเสริมวิตามิน B12 เพื่อฟื้นฟูสมรรถภาพของระบบประสาท ควบคู่กับการบำบัดพฤติกรรมและจิตใจ รวมถึงการบำบัดแบบบูรณาการ ที่เน้นทั้งผู้ป่วยและครอบครัวเพื่อป้องกันการกลับมาติดซ้ำ

การรักษาในบางกรณีอาจมีการใช้ยาร่วมกับการบำบัดรักษาด้านจิตใจ เพื่อเพิ่มโอกาสการฟื้นฟูสมรรถภาพ และลดความเสี่ยงจากอาการทางจิตเวช

การล้างพิษ (detoxification) ช่วยให้ร่างกายสามารถขับสารเสพติดและเกิดอาการถอนยาได้ ควรอยู่ภายใต้การดูแลของ บุคลากรทางการแพทย์และสุขภาพจิตตลอด 24 ชั่วโมง ช่วยให้มั่นใจได้ถึงความปลอดภัยและความสะดวกสบายสูงสุด

 

แนวทางการป้องกัน

การป้องกันปัญหาการใช้แก๊สหัวเราะในวัยรุ่น ต้องสร้างความรู้ความเข้าใจถึงโทษและผลกระทบจากการใช้สารนี้แก่วัยรุ่น ผู้ปกครอง และชุมชน รวมถึงการควบคุมการจำหน่าย และการเข้าถึงสารได้อย่างเหมาะสม

นอกจากนี้ การส่งเสริมสุขภาพจิตและกิจกรรมสร้างสรรค์ในวัยรุ่น รวมถึงการสังเกตพฤติกรรมเสี่ยงที่อาจนำไปสู่การใช้สารเสพติดเป็นสิ่งสำคัญ

 

บทสรุป

แก๊สหัวเราะ หรือ ก๊าซไนตรัสออกไซด์ (Nitrous oxide) เดิมใช้ในทางการแพทย์เพื่อบรรเทาปวดและทำให้ผู้ป่วยสงบ แต่ถูกนำมาใช้ผิดวัตถุประสงค์ในกลุ่มวัยรุ่น เพราะทำให้เกิดความรู้สึกเคลิบเคลิ้มและหัวเราะชั่วขณะ โดยมักบรรจุในกระป๋องแล้วสูดดมผ่านลูกโป่ง

อาการทั่วไปหลังสูดดมจะหัวเราะ คึกคัก ผ่อนคลาย เวียนหัว ปวดศีรษะ สับสน เป็นลม และมีอันตรายร้ายแรง ได้แก่ ภาวะขาดออกซิเจนจนหมดสติหรือสมองเสียหาย ระบบประสาทเสื่อมจากการใช้บ่อย ภาวะขาดวิตามิน B12 และอาการถอนเมื่อหยุดใช้

แนวทางป้องกัน ได้แก่ สร้างความรู้ความเข้าใจแก่เยาวชน ผู้ปกครอง และชุมชน ควบคุมการจำหน่ายและเข้าถึงสาร ส่งเสริมสุขภาพจิต กิจกรรมสร้างสรรค์ และเฝ้าสังเกตพฤติกรรมเสี่ยงเพื่อลดโอกาสเข้าสู่การใช้สารเสพติด

 

เอกสารอ้างอิง

พระราชบัญญัติยา พ.ศ.2510. (20 ตุลาคม 2510). ใน: ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 84 (ตอนที่ 101 ฉบับพิเศษ); หน้า 7-68.

American Addiction Centers. (2024). Nitrous Oxide (whippet) abuse, side effects & treatment. from https://americanaddictioncenters.org/inhalant-abuse/nitrous-oxide-whippets

German Federal Institute for Risk Assessment (BfR). (2025). Laughing gas: a risky 'party drug'. from https://www.bfr.bund.de/en/notification/laughing-gas-a-risky-party-drug/

Gervais, J. B. (2025). Clinicians warn of rising nitrous oxide risks in adolescents. from https://www.medscape.com/viewarticle/clinicians-warn-rising-nitrous-oxide-risks-adolescents-2025a1000opt

Insight Young People. (2024). Advice for parents or guardians - nitrous oxide - laughing gas. from https://insightyoungpeople.org.uk/worried-about-someone/child-or-dependent/advice-for-parents-nitrous-oxide/

Oxford Treatment Center. (2025). Nitrous oxide abuse: Finding addiction help. from https://oxfordtreatment.com/prescription-drug-abuse/nitrous-oxide/

Spaargaren, B. (2020). Socio-demographic, behavioral and mental-health factors associated with recreational nitrous oxide use in adolescents. [PDF file]. from https://www.ggdwb.nl/app/uploads/sites/3/2021/09/Research-Article-Lachgasgebruik-jongeren.pdf

 

ทวีศักดิ์ สิริรัตน์เรขา. (2568). แก๊สหัวเราะ ภัยร้ายวัยรุ่น. จาก https://www.happyhomeclinic.com/mh26-laughing-gas.html

(บทความต้นฉบับ: กันยายน 2568)

 

ดาวน์โหลดบทความ »
นพ.ทวีศักดิ์ สิริรัตน์เรขา

นพ.ทวีศักดิ์ สิริรัตน์เรขา

จิตแพทย์เด็กและวัยรุ่น
การศึกษา

· แพทยศาสตร์บัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
· วุฒิบัตรแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ สาขาจิตเวชศาสตร์เด็กและวัยรุ่น (จุฬาฯ)

ข้อมูลเพิ่มเติม »

 

ศูนย์วิชาการ แฮปปี้โฮม

ศูนย์วิชาการ แฮปปี้โฮม

HAPPY HOME ACADEMY

ข้อมูลเพิ่มเติม »

 

ศูนย์วิชาการ ออทิสติก

ศูนย์วิชาการ ออทิสติก

AUTISM ACADEMY

ข้อมูลเพิ่มเติม »

 

ศูนย์วิชาการ สมาธิสั้น

ศูนย์วิชาการ สมาธิสั้น

ADHD ACADEMY

ข้อมูลเพิ่มเติม »

 

Bullying

Cyberbullying

Gaming Disorder

Screen Addiction

The Impact of Esports

The Impact of Social Media

AI-threat

Pedophile in Roblox

Cannabis IQ

E-cigarette addiction

Laughing Gas Addiction

gambling disorder

gambling online

ข้อมูลเพิ่มเติม »